Kiedyś obowiązywał system opisu cytologii według Papanicolau. Wówczas były cztery grupy. I i II oznaczały wyniki prawidłowe, a III i IV oznaczały wyniki nieprawidłowe i dawały powód do dalszej diagnostyki. W 1988 roku stworzono nowy system opisu cytologii (tzw. system Bethesda), który jest bardziej skomplikowany, a co za tym idzie – często niejasny dla wielu pacjentek. Nazwa pochodzi od miasta Bethesda w Stanach Zjednoczonych, w którym ten system opracowano. Według tego systemu, cytologia jest prawidłowa lub nieprawidłowa. Prawidłowa oznacza obraz cytologiczny w granicach normy czyli , że nie stwierdza się śródnabłonkowej neoplazji ani raka. Nieprawidłowa oznacza zmiany typu: ASC-US, ASC-H, LSIL, HSIL i są one wskazaniem do dalszej diagnostyki, czyli typowania DNA HPV ,oznaczania ekspresji białek P16 i Ki67, wykonania kolposkopii, czy pobrania wycinków do biopsji.